Mario van der Ende: ‘Tijd voor een onafhankelijke arbitragetak’

By Michel Hollander

apr 14 2016

Mario-van-der-Ende

Arbitrage hoort géén militaire afdeling te zijn

Michel Hollander: U bent sinds 2002 niet meer werkzaam als scheidsrechter in het profvoetbal. Wat houdt u momenteel bezig?

Mario van der Ende: Ik volg het voetbal nog steeds nauwgezet. Het is eigenlijk een soort levenswijze geworden. Ik ben nu 60 jaar, geef vanuit mijn bedrijf Endless Progression veel lezingen en presentaties bij clubs en in het bedrijfsleven. Daarbij staat leiderschap centraal, omdat ik dan vrij eenvoudig de link met het scheidsrechtersvak kan maken. Daarnaast schrijf ik columns voor het Algemeen Dagblad – Haagsche Courant.

Bij de  KNVB zijn acht jaar geleden onze wegen gescheiden en dat kwam voornamelijk, doordat ik een totaal andere visie had dan de mensen die er nu nog steeds verantwoordelijk zijn. Zij denken: die scheidsrechters moeten we rustig houden. Iedereen moest hetzelfde benaderd worden en van specifiek maatwerk was geen sprake. Doordat scheidsrechters in het profvoetbal tegenwoordig allemaal via een CAO verbonden zijn aan de KNVB, zijn zij ook erg afhankelijk van deze bond. Dat betekent dat je een soort sfeer krijgt van: wiens brood men eet, wiens woord men spreekt. Daardoor zal er heel weinig tegengas gegeven worden. De neuzen moeten allemaal dezelfde kant op staan en iedereen moet doen wat er gezegd wordt. In het gelid lopen. Nou, hoe militaristisch kun je het krijgen?

De fluitende rechter!

Ik ben altijd vóór een onafhankelijke arbitragetak geweest. Ik vind dat een scheidsrechter, het woord zegt het al, rechter, onafhankelijk moet zijn. Dus net zoals in de Nederlandse rechtspraak, die dus opgebouwd is volgens de trias politica, de scheiding van de drie machten. Een rechter in Nederland is dus onafhankelijk en hoe onafhankelijk is dan een Nederlandse scheidsrechter? Die is dus niet onafhankelijk, omdat die alles moet doen wat de bond hem voorschrijft. En daar opteer ik nog steeds voor.

Drie jaar geleden waren er een aantal mensen die dachten dat ik gek was, maar nu, als ik spreek bij sportconferenties of bedrijven, waar mensen met een juridische achtergrond zitten, komt de boodschap toch wel degelijk over. Toen ik het over die scheiding van de drie machten had, het onafhankelijk opereren van de arbitrage, hoorde ik bijvoorbeeld Marjan Olfers, hoogleraar Sport en Recht, zeggen: “Zo open je wel ogen, alleen moet bij de verantwoordelijken wel het kwartje vallen!”

Geschikt / ongeschiktmario-van-der-ende

Michel: Is de scheidsrechter een onderschatte pion in het voetbal?

Mario: Ja, zeker! Helemaal als mensen blijven zeggen dat “hij ook fouten maakt en dat dat de charme van het voetbal is” … Hoe kan je als Michel Platini, jarenlang president geweest zijn van de UEFA en zelf  topvoetbal gespeeld, zeggen dat fouten van een scheidsrechter bij het voetbal horen? Dan heb je het in je ivoren toren niet helemaal door!

In elk stadion wapperen vlaggen met Fair Play.  Dat houdt toch eerlijk spel in?

Dus dat betekent ook een zo eerlijk mogelijk eindresultaat. Dat mag toch niet beïnvloed worden door de arbitrage, maar juist door de voetballers, een eigen doelpunt, een geweldige omhaal, een fantastische kopbal of een onhoudbaar afstandsschot!?

Arbitrage mag nooit een onzekere factor zijn. Mensen zeggen weleens: “Het is een moeilijk vak, en de scheidsrechter is ook maar een mens.” Ja, dat is zo en daar hebben ze helemaal gelijk in, maar je mag op topniveau verwachten dat je daar geschikte mensen voor vindt. Die in ieder geval de wedstrijd niet dusdanig beïnvloeden en je aan het einde van het jaar een ‘verkeerde’ ranglijst krijgt.

Er is zo’n reclame van het leger. Geschikt of ongeschikt? Iedereen kan scheidsrechter worden: als je rechtuit kan lopen en je kan op een fluit blazen, dan word je al aangenomen. En als je dan laat zien, dat je nog twee keer zijwaarts, twee keer achterwaarts, een pasje kan lopen zonder om te vallen en ook nog een diagonaal, dan stijg je al twee groepen, zonder dat je iets hebt laten zien. Een arts, een verkeersleider, een piloot, dat zijn ook mensen die à la minute, of à la seconde beslissingen moeten nemen als er problemen opduiken. Iedereen verwacht dan ook dat die arts de goede prognose en de goede beslissing neemt en dat de piloot die mij morgen met windkracht 12 naar Berlijn vliegt, ook à la seconde de juiste beslissing neemt.

Ik vind het belangrijk dat een scheidsrechter het spel leest, dat hij weet wat er aan de hand is en het verschil tussen voordeel en balbezit kan beoordelen. Je ziet wel eens dat ze op het veld staan te zwaaien als een soort kraanvogel van: “ga door, ga door”! En dan denk ik: als je goed kijkt, dan zie je zes verdedigers en twee aanvallers staan….

Een van de oplossingen

Ik had het al eerder over de trias politica. Waar de arbitrage de komende jaren heel veel in kan winnen, is de komst van een onafhankelijke organisatie. Een soort uitzendbureau-achtige organisatie, die scheidsrechters rekruteerd, aanstelt, bijschoolt en de kwaliteit bewaakt en ze verhuurt aan de bonden. In het huidige system wordt, als een scheidsrechter is aangesteld, hij beoordeeld door een KNVB-functionaris, terwijl diezelfde KNVB dat beoordelingssysteem beheert en controleert. Zuiver?  Natuurlijk niet!

Lees de rest van het interview met nog meer opvallende zaken en kritische noten met betrekking tot arbitrage in mijn te verschijnen voetbalboek!

Michel Hollander:

Als voetballiefhebber en kritisch kijker van veel voetbalwedstrijden in het Nederlands profvoetbal, is er altijd wel iets aan te merken op de arbitrage. Om deze reden heb ik ervoor gekozen een onafhankelijk oud-topscheidsrechter te interviewen en de andere kant van het verhaal te horen. Mario van der Ende belicht in een openhartig interview zijn visie op de arbitrage. Hierbij een korte impressie van dit interview.

Wil jij ook wel eens van een onafhankelijk scheidsrechter horen, wat er anders zou kunnen in de arbitrage en waar hij verbeterpunten ziet? De openhartigheid van Mario verklaart voor een deel de onvrede die er over de arbitrage leeft en geeft hij in alle openheid een kijkje in de keuken van de arbitrage.

Sinds het interview met Mario kijk ik vanuit een hele andere invalshoek tegen de arbitrage aan. Ik kijk nu met andere ogen naar een beslissing van een scheidsrechter, als hij bijvoorbeeld een voordeelregel toepast, de wedstrijd niet aanvoelt of een gele of rode kaart geeft.

About the Author

Michel is voetballiefhebber pur sang en toont met een omvangrijk platform aan, dat je geen Van der Gijp of Derksen hoeft te heten om alleen met naamsbekendheid het grote voetbalpubliek te bereiken en experts aan het woord te laten over hun visie op het Nederlands profvoetbal en de toekomst ervan. Michel betrekt hier grote doelgroepen bij, want in Nederland staat niemand buitenspel!